admin Tüm Yazıları

Tarım ve Orman İl Müdürlüğü Gıda Kontrol görevlileri ilimizde yaz aylarında yaylalarda ki ani nüfus artışı ile birlikte gıda denetimlerini de artırdılar.
İlimizin mevcut yayla potansiyeli ve yazın artan sıcaklarla birlikte yayla yerleşimlerinde geçici nüfus artışları yaşanmaktadır. Yaz aylarında ani nüfus artışları bu yerleşim yerlerinde gıda talebinde mevsimsel artışlara yol açmaktadır.
Artan gıda talebi ile birlikte güvenli gıdanın temini ilkesinden hareketle bu yerleşim yerlerinde izinsiz faaliyet gösteren ve Türk Gıda Kodeksine uygun hareket etmeyen işyerleri denetlendi.
HASAN KILIÇ
GIDA KONTROLÜ ve ÖNEMİ
Gıda kontrolü tüketicinin sağlık açısından ve ekonomik bakımdan korunmasını amaçlayan bir kamu görevidir. Buna resmi gıda kontrolü de denilmektedir. Üretici firmaların, kaliteyi önceden güvence altına almak için yaptıkları kendini kontrol uygulamaları bu kapsamın dışındadır.
Bunun gibi tüketici örgütleri, meslek kuruluşları vb tarafından gerçekleştirilen uygulamalar da bu kapsama girmez. Ancak bunların birbiri ile etkileştiği ve birbirini desteklediği bir gerçektir. Tüketicinin sağlık açısından korunması, gıda güvenliğinin sağlanmasına yöneliktir.
Gıda güvenliğinin sağlanması, kısaca gıdaların tüketici sağlığını olumsuz etkileyecek özellikte olmamasıdır. Bu açıdan özellikle biyolojik ve kimyasal bozulma ile kalıntı ve bulaşan kontrolü önemlidir. Tüketicinin ekonomik bakımdan korunması ise tanımına uyguluğunun sağlanmasına yöneliktir. Başka bir deyişle gıda kendisi olmalı, taklit veya tağşiş edilmiş olmamalıdır.
Taklit gıdanın taşımadığı bir özelliği taşıyor gibi gösterilmesi; tağşiş ise gıdanın tanımlanan özelliklere aykırı olarak üretilmesidir (Anonim, 2008). Bu uygulamaya gerçekçilik (authenticity) kontrolü de denilmektedir. Tüketicinin korunması iki faktöre bağlıdır. Birincisi kapsamlı bir gıda kodeksi, diğeri ise etkili bir gıda denetimidir. Gıda kodeksi, gıdaya ilişkin yasal düzenlemeler grubunun adıdır. Bu kapsamdaki; tüzük, yönetmelik, tebliğ, yönerge gibi düzenlemeler söz konusudur. Bunlarla amaçlanan, gıdaların tanımlanması ve başlıca özelliklerinin belirlenmesidir.
Gıda kontrol uygulamasının etkinliği, bu belirlemelerin gerçekçiliği ile yakından ilişkilidir. Gıda kontrolü; gıda işletmelerini, satış yerlerinin ve pazardaki gıdaların gıda kodeksine aykırı olup olmadığının belirlenmesidir. Bu uygulamaların başarısı; denetçi niteliği ve sayısı, laboratuvar sayısı ve yeterliliği (personel, yöntem, aygıt vb) ve kontrol programı veya sıklığına bağlıdır. Ayıca aykırı durumlarda uygulanacak cezaların caydırıcılığı da önemlidir.
Gıda kodeksi ve gıda kontrolü ile ilgili yetkiler, düzenlemeler ve uygulamaların dayanağı kısaca “gıda yasası” diye bilinen düzenlemedir. Türkiye’de bu anlamdaki düzenleme, 5179 sayılı yasadır (Anonim, 2004).
Gıda güvenliği; güvenli gıda üretimini sağlamak amacıyla gıdaların üretim, işleme, muhafaza, taşıma ve dağıtım aşamalarında gerekli kurallara uyulması ve önlemlerin alınması olarak tanımlanmakta ve güvenli, sağlığa yararlı ve sağlıklı durumu korunmuş gıda kavramlarını içermektedir. Gıdalardan kaynaklanan riskler gıdanın üretimden tüketim aşamasına kadar geçirdiği işleme, taşıma, depolama, satın alma, muhafaza, hazırlama ve pişirme aşamalarında ayrı ayrı değerlendirilmekte ve fiziksel, kimyasal ve biyolojik riskler olarak gruplandırılmaktadır.
Ülkemizde Gıda Yasası ve Kapsamı Gıda Yasasından Öncesi Ülkemizde 1995 yılına kadar, gıda kodeksi ve kontrolü ile ilgili başlıca yasal düzenleme 1593 sayılı genel halk sağlığına ilişkin yasa ile yasa ile bu yasaya dayanılarak 1952 tarihinde yürürlüğe giren ve gıda maddelerinin özelliklerini tanımlayan gıda tüzüğüdür. Gıda kontrolü ile yetkili kuruluş ise Sağlık Bakanlığı’dır. Ancak 1960’lı yıllarda buna, TSE tarafından hazırlanan ve zorunlu uygulamaya konulan TSE gıda standartları da eklenmiştir. TSE gıda standartlarının ancak özel durumlarda zorunlu uygulamaya konulması gerekir. Ancak o dönemde, gıda tüzüğünün güncellenmesindeki zorluklar nedeni ile çok sayıda gıda standardı zorunlu uygulamaya konulmuştur. TSE standartlarına uygunluk kontrolünü ise Tarım Bakanlığı tarafından yürütülmüştür
Kaynak: https://acikders.ankara.edu.tr/